Rezerwat Kuźnik Ścieżka edukacyjna
rezerwatu Kuźnik

1. RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA

Płazy to jedne z najbardziej fascynujących, a zarazem najbardziej zagrożonych kręgowców w Polsce. Rezerwat Kuźnik stanowi ważną ostoję dla wielu z nich. Na tym obszarze można spotkać m.in. żabę trawną, żabę moczarową, ropuchę szarą, traszkę zwyczajną i traszkę grzebieniastą.

Ich obecność w rezerwacie to sygnał, że tutejsze środowisko jest zdrowe i dobrze funkcjonuje. Płazy mają cienką, przepuszczalną skórę i skomplikowany cykl życiowy zależny od wody, dlatego są wyjątkowo wrażliwe na zanieczyszczenia i zmiany w klimacie. Ich różnorodność i liczebność świadczy o wysokiej jakości lokalnych siedlisk — zarówno wodnych, jak i lądowych.

2. OCHRONA SIEDLISK PŁAZÓW W REZERWACIE KUŹNIK

Rezerwat Kuźnik obejmuje zróżnicowaną mozaikę siedlisk: czyste jeziora, strumienie, wilgotne doliny, torfowiska, jak i wilgotne i suchsze lasy. Ta różnorodność środowisk stanowi idealne warunki dla wielu gatunków płazów na różnych etapach ich życia. Szczególnie ważne są płytkie, nasłonecznione zbiorniki jeziora — które służą jako miejsca rozrodu, składania skrzeku i rozwoju kijanek.

Każdej wiosny płazy podejmują wędrówki do miejsc godów. Te sezonowe migracje — często odbywane nocą i przy dużej wilgotności — są niezwykle ryzykowne. Pokonując dziesiątki lub nawet setki metrów, zwierzęta muszą przedostać się przez nieprzyjazne tereny: drogi, rowy melioracyjne, osuszone fragmenty lasu czy przekształcone brzegi zbiorników. Dlatego dla skutecznej ochrony płazów kluczowe jest zachowanie ciągłości siedlisk — czyli funkcjonalnych połączeń pomiędzy miejscami zimowania, żerowania i rozrodu.

3. ZNACZENIE PŁAZÓW

Choć niepozorne, płazy pełnią bardzo ważne funkcje w ekosystemie. Zjadają ogromne ilości owadów — również tych uznawanych za szkodniki, takich jak larwy komarów czy muchówek. Same natomiast stanowią pokarm dla wielu gatunków ptaków, ssaków i węży, będąc istotnym ogniwem łańcucha pokarmowego.

Płazy są również bioindykatorami — dzięki swojej wrażliwości na zmiany środowiska, ich obecność (lub brak) pozwala ocenić stan ekosystemu. Obserwując ich populacje, naukowcy mogą wykrywać wczesne symptomy degradacji środowiska, zanim będą one widoczne dla oka ludzkiego.

4. CZY WIESZ, ŻE...? CIEKAWOSTKI

• Traszka grzebieniasta w okresie godowym zyskuje efektowny „grzebień” wzdłuż grzbietu, którym przyciąga partnerki.
• Żaby i ropuchy nie mają żeber ani przepony — oddychają przez skórę i specjalne ruchy gardzieli.
• Płazy zapadają w zimowy sen w norach, pod kamieniami lub w mule dna zbiorników.
• Skóra płazów wydziela substancje chroniące przed bakteriami i drapieżnikami — niektóre z tych związków bada się w kontekście nowoczesnej medycyny.
• Wiosną, podczas godów, żaby potrafią „zagłuszyć” cały las donośnym rechotem.
• Wszystkie płazy w Polsce są objęte ścisłą ochroną gatunkową — nie wolno ich łapać, przenosić ani niszczyć ich siedlisk. 

Pozwólmy płazom rechotać!

Nie schodźmy ze szlaku i nie płoszmy zwierząt, zwłaszcza w czasie godów. Każda żaba i traszka mają znaczenie!